SARSILMIŞ BEBEK SENDROMU

by uzdrdundaryaykiran

Sarsılmış Bebek Sendromu Nedir?

Sarsılmış bebek sendromu; bebeğin herhangibi şekilde sarsılmasıyla ortaya çıkan, kafaiçi kanama, beyin hasarı, retinal-göz kanamasına, beyin ödemi, kafatası kırığı gibi ciddi sonuçlara yol açabilen bir travmadır.

Boyun kasları henüz tam gelişmemiş olan 6 ayın altındaki bebeklerde risk daha fazladır.

En sık ilk bir yaşta görülür ve bebeklik çağının en sık doğal olmayan ölüm nedenidir.

Sarsılmış bebek sendromu en sık 2,5- 4 ay arası bebeklerde saptanır. Ancak 1.5 aylık bebeklerde ve 5 yaş üstündeki çocuklarda da görülmüştür.

Bebeklerde ve küçük yaştaki çocuklarda; kafanın vücuda göre büyük olması, boyun kaslarının zayıf, beyin damarlarının hassas, beynin yumuşak ve miyelinizasyonun yetersiz olması çocuk kafasını travmaya veya sarsmaya karşı hassas hale getirmektedir.

Sarsılmış Bebek Sendromunun Oluş Mekanizması Nasıldır?

Sarsılmış bebek sendromu küçük çocuklarda tekrarlayan “akselerasyon” ve ”deselerasyon” mekanizması sonucu oluşan kapalı kafa travmasıdır. Yani kafanın ani ve hızlı şekilde ileri-geri hareketi sırasında, kafatası içindeki beynin sarsılması ve hasar görmesidir.

Sarsılmış bebek sendromunda beyin damarlarındaki kanamaya bağlı subdural hematom (beyin zarı altında kan birikmesi), beyin ödemi, ensefalopati (beyin hasarı) ve gözün retina kısmında kanama görülür.

Sarsılmış Bebek Sendromuna Neden Olabilen Hareketler Nelerdir?

Bebeğin her iki kolundan ya da göğüs kafesinden kavrandıktan sonra şiddetle sarsılmasıyla oluşan yüksek ivmeli itme–çekme kuvveti sarsılmış bebek sendromuna en sık neden olan travma şeklidir. Bu travmanın en sık nedeni de malesef istismardır. Anne-baba, bebekle ilgilenen akraba, bebek bakıcısı tarafından bir anlık sinir haliyle veya bilinçli olarak zarar vermek amaçlı bebeğin 2-3 kez sarsılmasıyla sarsılmış bebek sendromu oluşabiliyor.

”Ben bebeğime böyle birşey olmasına izin vermem” dediğinizi düşünüyorum. Ancak sarsılmış bebek sendromu her zaman istismar sonucu oluşmuyor. En sık sebebi istismar ama bebeği eğlendirmek, gazını çıkartmak, uyumasına yardımcı olmak amacıyla, iyi niyetle yapılan haraketler de şiddetli şekilde yapılırsa sarsılmış bebek sendromuna sebep olabilir.

İstismar ve bilinçli şiddet dışında sarsılmış bebek sendromuna neden olabilen hareketler;

  • Bebeğinizi eğlendirmek için havaya atıp tutmak
  • Gazını çıkarmak için başını desteklemeden hızlıca sallamak
  • Ata biner gibi dizine oturtup hoplatmak
  • Uyuması için batteniye ile veya ayaklarınıza yatırıp, hızlıca sallamak
  • Bebek sırtınızda veya kucağınızdayken koşmak, zıplamak
  • Bebeğin bacaklarından tutarak sallamak

Sarsılmış Bebek Sendromunda Nasıl Belirtiler Olur?

Belirtiler travma anında, travmadan hemen sonra olabileceği gibi travmadan saatler, günler sonra da olabilir. Bunun nedeni travma sonucu oluşan hasarın farklı olmasıdır. Şiddetli hasar ile hızla gelişen kanama ve beyin ödemine bağlı olarak belirtilerin hemen, dakikalar içinde ortaya çıkabileceği gibi, küçük, sızıntı şeklinde kanamanın zamanla birikmesine bağlı olarak belirtiler günler sonra da ortaya çıkabilir.

Genelde belirtiler travmaya yaşandıktan hemen sonra değil, bir süre sonra ortaya çıkar. Bu yüzden aileler ”Herşey normaldi, birden bire oldu” ifadesini kullanorlar.

Sarsılmış bebek sendromunda görülebilecek belirtiler:

  • Vücutta titremeler,
  • Uyanık kalmada zorlanma,
  • Kusma,
  • Cilt renginde bozulma,
  • Solunum zorlanması,
  • Nöbetler,
  • Koma,
  • Felç,
  • Görme kaybı

Sarsılmış Bebek Sendromunda Tanı Nasıl Konulur?

Sarsılmış bebek sendromunun tanısını koymak zordur. Aileler geçiren travmayı önemsemedikleri için, unuttukları için, vicdani ve adli nedenlerden dolayı genelde doğru bilgi vermezler. Bu durum tanı koyma sürecini uzatır.

Bunun tanısını koyabilmek için, ailenin travma bilgisini vermesi veya doktorun travmadan şüphlenmesi sonrasında yapılan beyin görüntülenmesi (beyin tomografisi ve/veya beyin mr) ile konulabilir. Beyin görüntülenmesindeki beyin ödemi, beyin hasarı(ensefalopati), beyin kanaması(subdural kanama) ve göz-retinal kanama gibi bulgularla beyin travması tanısı konulabilir.

Sarsılmış Bebek Sendromunun Tedavisi Nedir?

Sarsılmış bebek sendromunun tedavisi bebeğin kliğine göre değişir. Beyin ve gözdeki hasar, kanamaya göre ameliyat gerekebilir. Nöbet geçiren bebeklerde nöbet önleyici ilaçlar başlanır. Iyileşip taburcu olan bebeklerde nörolojik gelişimin yakından takip edilmesi gerekir.

Sarsılmış bebek sendromu geçiren bebeklerin;

  • %25-30’u yaşamını yitirir
  • %25-30’u konuşma, yürüme, görme bozukluğu gibi sekellerle iyileşir
  • %45-50 çok hafif sekelli veya sekelsiz şekilde iyileşir.

Burda önmeli olan, travma sonrası oluşan hasarın büyüklüğü, tanının ne kadar erken konup, tedavinin ne kadar erken yapılabildiğidir.

Sarsılmış Bebek Sendromuna Karşı Alınabilecek Önlemler Neler?

  1. Bebeğinizi asla (özellikle 2 yaşın altındakiler) sarsmayın
  2. Başkaların bebeğinizi eğlendirme amaçlı da olsa sarsmasına izin vermeyin
  3. Bebeğinizi uyutmak için veya gazını çıkarmak için kontrolsüzce sallamayın
  4. Bebeğinizin puset ve araba koltuğunun güvenli olmasını sağlayın
  5. Bebeği taşırken mutlaka başını destekleyin
  6. Bebeğinizle ilgilenecek herkesi sarsılmış bebek sendromu hakkında bilgilendirin
  7. En ufak şüphe halinde en yakın hastaneye başvurun ve doktorlara doğru bilgi verin

SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.

UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/

Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN