ÇOCUKLUK ÇAĞINDA YANIKLAR

by uzdrdundaryaykiran

Türkiye’de her gün 20-25, her yıl 6.500-7.000 bebek ve çocuk, kaynar su, alev yanıkları gibi çeşitli nedenlerle hastanelere başvuruyor.

Ülkemizde Çocuklarda Yanık Nedenleri Neler?

Çocuklardaki yanık vakalarının yüzde 80’i su ısıtıcılar ile çift katlı çaydanlıklar yüzünden oluşur. Geri kalan yüzde 20’sini ütü, sobayla temas, ev yangınları sonucu oluşan alev yanıkları ve elektrik çarpması yanıkları oluşturuyor.

Bebekler ve çocuklarda sıcak sıvılarla haşlanma yanıklarının % 15’inin nedeni ebeveyn ihmal ve istismarıdır. Kalçadaki yanıklar özellikle ceza olarak çocuğun kaynar su içine oturtulması sonucu ortaya çıkar.

Bebek ve çocuklardaki yanıklar, anne ve babaların bilinçlenmesi, yüksek dikkate sahip olmaları ve alınacak önlemler ile engellenebilir.

Tüm önlemlere rağmen yanıklar oluşabilir, yanık olduğunda ne yapmalı, ne yapmamalı, bunları da bilmek gerekiyor.

Yanık Kazalarını Önlemek İçin Ne Yapılmalı?

  1. Ev içindeki ısıtıcıların (soba, radyatör vb.) etrafına mutlaka bir bariyer konması gerekir.
  2. Bebeklerinizi mutfaktan, ocaklardan uzak tutun.
  3. Lambaları ve elektrik kablolarını görünmeyecek şekilde saklayın.
  4. Elektrikli battaniye vs gibi örtüleri çocuklarda kullanmayın.
  5. Lambaları devrilmeyecek şekilde sabitleyin.
  6. Banyo yaptırırken, önce soğuk su sonra sıcak su ilave edin. Dirseğinizle su sıcaklığını test edin.
  7. Saç kurutucu ve benzer aletleri çocukların ulaşamayacağı yere koyun.
  8. Yemek yaparken tencere ve tava saplarını, çocukların ulaşamayacağı şekilde çevirin ve uzak tutun.
  9. Sıcak bir şey içerken çocuğunuzu kendinizden uzak tutun.
  10. Çocuğunuzun üzerinden elden ele içecek servis etmeyin. Bir damla sıcak bir içecek bile bebeğinizin derisini yakabilir.

Unutmayın en önemli tedavi önlemektir.

Yanık Olduğunda Ne Yapılmalı? Ne Yapılmamalı? Yanıklarda İlk Yardım

  1. Çocuk yakıcı nesneden uzaklaştırılmalıdır.
  2. Yanık oluştuğunda ilk yapılması gereken sakin olmak ve yanık bölgesinin acil olarak soğutulmasıdır. Yanan kısım akan suya tutularak soğutulmalıdır. 10 dakika kadar yanık olan bölgeye su tutulması hem ağrıyı hem de yanığın derinleşmesini önleyecektir.
  3. Eğer yanığa yapışmadı ise o bölgedeki giysileri ve takıları çıkarın.
  4. Eğer yanık bölgesine yapışan bir kumaş varsa buna müdahale edilmemelidir.
  5. Yanığa müdahalede bulunmayın. Su toplamışsa bunları patlatmayın.
  6. Çok büyük bir alan yandıysa, ılık suyla ıslatılmış bir bez ya da çarşaf kullanılarak sarılmalıdır.
  7. Kimyasal yanıklarda, mutlaka bölge temiz suyla uzun süre (en az 20 dakika) yıkanmalıdır.
  8. Alev alarak bir yanma yaşanıyorsa çocuk koşturmaya başlar, mutlaka durdurulmalıdır.
  9. Yanan bölgeye kesinlikle diş macunu, biber salçası, balmumu, süt ve yoğurt gibi malzemeler sürülmemelidir.
  10. Yanan bölgeye direkt buz uygulanmamalıdır. Bu uygulama ikinci bir hasar meydana gelebilir. Aşırı ısı kaybı yaşanabilir.
  11. Ağrıyı gidermek için doktor önerisi olmadan yanık bölgesine ağrı kesici pomat veya kremlerin sürülmesi son derece tehlikelidir. Bu maddelerin, bütünlüğü bozulmuş deriden emilimleri kontrolsüz olacağından, başta kalp ve dolaşım sistemi üzerinde olumsuz sonuçlara neden olabilirler.
  12. Antibiyotik ezbere başlanmamalıdır. İltihap bulgusu olmadan antibiyotik kullanmak gereksizdir. Antibiyotik kararını doktorunuz karar verecektir.
  13. İlk yardım uyguladıktan sonra en yakın acil kliniğine mutlaka gitmek gerekir.

Vücutta Oluşan Yanıklar Üç Şekilde Derecelendirilir

Birinci derece yanıklar: Deride fazla hasar oluşmayan ve iyileşme süreci daha kolay olan yanıklardır. Örnek olarak güneş yanıkları verilebilir.

İkinci derece yanıklar: Isının derinin alt tabakasına ulaşarak, ciltte sıvı kabarcıkları oluşturduğu yanıklardır.

Üçüncü derece yanıklar: Isının tamamen derinin alt tabakasına ulaşarak, sinirlere ve kas bölümlerine zarar vermesi sonucu oluşan yanıklardır.

Yanık Tedavisi

Hastanın yaşadığı yanma durumuna, yanığın derecesine ve yanık alanın genişliğine göre tedavi uygulanır.

Birinci derece yanıklarda ve ufak ikinci derece yanıklarda merhemler kullanılır ve hasta ayakta tedavi edilebilir. Geniş ikinci derece yanıklar, üçüncü derece yanıklar ve özellikli bölge yanıkları (yüz, genital bölge vb.) ise hastaneye yatırılarak tedavi edilir.

Kaynaklar

  1. Arslan, H., Kul, B., Derebaşınlıoğlu, H., & Çetinkale, O. (2013). Epidemiology of pediatric burn injuries in Istanbul, Turkey. Ulus Travma ve Acil Cerrahi Dergisi,19 (2), 123-126.
  2. Zor F, Ersöz N, Külahçı Y, Kapı E, Bozkurt M. Birinci Basamak Yanık Tedavisinde Altın Standartlar. Dicle Tıp Dergisi 2009;36(3):219- 225.
  3. http://www.ankaramedicaljournal.com/download/article-file/19805 (Erişim tarhi 12.06.2019)

SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.

UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/

Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN