ÇOCUKLARDA FONKSİYONEL KARIN AĞRISI

by uzdrdundaryaykiran

Çocuklardaki kronik karın ağrılarının %70 ile %97’sinin nedeni fonksiyonel karın ağrısıdır.

Çocuklarda Kronik (Tekrarlayan) Karın Ağrısı Nedir?

Çocuklarda kronik karın ağrısı; en az 3 ay süreyle, en az 3 kez tekrarlayan karın ağrısı olarak tanımlanır.

Çocukluklarda Kronik Karın Ağrısı Nedenleri

A-) Organik Nedenler

  1. Helicobacter pylori enfeksiyonu
  2. Gastrit, ülser
  3. Enflamatuvar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit)
  4. Kronik kabızlık
  5. Bağırsak parazitleri (kıl kurdu vb.)
  6. Gastroözofageal reflü hastalığı
  7. Çölyak hastalığı
  8. Safra kesesi hastalıkları (safra taşı, safra çamuru vb.)
  9. İdrar yolu hastalıkları (enfeksiyon, taş vb.)
  10. Romatizmal hastalıklar (FMF, ailevi akdeniz ateşi)
  11. Hemotolojik (kan) hastalıkları (orak hücreli anemi)

B-) Fonksiyonel Karın Ağrısı

Çocuklardaki kronik karın ağrılarının %70 ile %97’sinin nedeni fonksiyonel karın ağrısıdır.

Çocuğumuzda Kronik Tekrarlayan Karın Ağrısı Varsa Ne yapalım?

Tekrarlayan kronik karın ağrısı olduğunda doktorunuza başvurun, doktorunuz şikayetlerinizi dinledikten sonra ve çocuğu muayene ettikten sonra gerekli ise tetkikleri isteyecektir.

Çocuğun şikayetlerine ve doktorun muayenesine göre değişmekle birlikte kronik karın ağrısında yapılması gereken genel tetkikler şunlardır;

  • Hemogram
  • Karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, vb)
  • Böbrek Fonksiyon Testleri (BUN, üre, kreatin)
  • Akut faz göstergeleri (sedim, CRP, fibrinojen)
  • İdrar incelemesi – idrar kültürü
  • Dışkı incelemesi
  • Çöliak hastalığı tetkikleri
  • Helicobakter pylori testleri (Üre nefes testi/ gaitada HP antijeni)
  • Tam batın Ultrasonu (karın ultrasonu)

Doktorunuz muayene sonrası tetkiklere gerek var mı, varsa hangilerine gerek var karar verecektir. Doktorunuz gerek duymadıkça, çocuğunuzun gereksiz acı çekmemesi için tetkik yapılmasında ısrarcı olmayın.

Kronik Karın Ağrısında Organik Bir Neden (Bir Hastalık) Düşündüren Alarm Belirtileri

  • 4 yaşından küçük çocukta karın ağrısı
  • Göbek çevresinden uzakta bir noktada lokalize olan ağrı
  • Uykudan uyandıran ağrılar
  • Bir saatten fazla süren şiddetli ağrı veya artış ve azalışlarla seyreden ve 24 saatten fazla süren ağrı
  • Sırta, omuzlara ve alt ekstremiteye yayılan ağrı
  • Ağrı ile birlikte 2 kezden fazla kusma olması
  • Yutma güçlüğü olması
  • Ağrı ile birlikte 38 derece üstünde ateş olması
  • Ağrı ile birlikte dışkılama düzensizliği (ishal, kabızlık)
  • idrar yaparken yanma, sızı olması, sık idrara çıkma
  • İdrar veya dışkıda kan olması
  • Aile öyküsünde mide-barsak hastalığı (mide ülseri, Çölyak hastalığı vb.) olması
  • Kilo kaybı ya da kilo alamama
  • Ağrı ile birlikte daha önceden var olmayan ciddi iştahsızlık olması

Kronik karın ağrısı olan bir çocukta yukarıdakilerden biri veya birkaçı varsa, bu fonksiyonel karın ağrısı değildir ve mutlaka tetkik edilmelidir.

Çocuklarda Fonksiyonel Karın Ağrısı

  • 4 yaşından küçüklerde nadir görülür.
  • 4-16 yaş arası çocukların %10-15′ şinde görülür.
  • Kız çocuklarında 1.5 kat daha sık görülür.
  • En sık 5-7 yaş arası kreşe, okula başlayan çocuklarda görülür.
  • Büyük çocuklarda sınav dönemlerinde daha sık görülür.
  • Ağrı göbek çevresindedir, neren ağrıyor diye sorulduğunda göbek çevresini gösterir, belli bir noktayı göstermez.
  • Genelde 3-5 dakika süren, 1 saatden uzun sürmeyen ağrılardır.
  • Karın ağrısı dışında şikayeti yoktur. ( yorgunluk ve hafif bulantı olabilir.)
  • Çocuğun gelişimi normaldir.
  • Yapılan tetkikler (kan, idrar, ultrason) normaldir.

Çocuğum Beni Kandırıyor mu?

Kesinlikle hayır. Çocuğunuz sizi kandırmıyor veya numara yapmıyor. Her ne kadar altında yatan bir hastalık olmasa da fonksiyonel karın ağrısı gerçek bir ağrıdır.

Çocuğun numara yaptığı düşünülür ve çocuğa öyle davranılırsa, ceza verilirse ağrılar artacaktır.

Beyin ile gastrointestinal sistem (mide-bağırsak sistemi) arasında çok sıkı bağlantı vardır. Psikolojik stres gastrointestinal semptomları arttırdığı gibi, fonksiyonel gastrointestinal sistem hastalıklarının da psikolojik sonuçları olabilir.

Bu çocuklarda gastrointestinal sistemde visseral hipersensivite vardır. Yani mide-barsak sisteminde, sıkıntı, stres, kaygı, üzüntü gibi duygu durum değişikliğine karşı aşırı hassastır. Bu yüzden böyle durumlarda çocuk karın ağrısı hissedebilir.

Çocuklarda Fonksiyonel Karın Ağrısının Nedenleri

  • Okul fobisi
  • Depresyon
  • Ailenin yanlış tutumu (cezalandırma veya ağrısı olduğu için aşırı hassas ve ödüllendirici davranış)
  • Gergin ev ortamı
  • Anne ve baba ile kaliteli zaman geçirememe
  • Yeni gelen kardeş
  • Sınav stresi

Çocuklarda Fonksiyonel Karın Ağrısının Tedavisi

Ülkemizde, çocuklardaki fonksiyonel karın ağrısının tedavinde en önemli adım, annenin bunun fonksiyonel karın ağrısı olduğuna ikna olmasıdır.

  • Çocuğunuzda karın ağrısı olduğunda; azarlamayın, ceza vermeyin, ağrısı olduğu için onu ödüllendirmeyin.
  • Günlük sosyal yaşamının, okul yaşamının devamını sağlayın. Karın ağrısı olsa da okula gitmesi gerektiğini söyleyin.
  • Çocuğunuza bu ağrıların her çocukta olabileceğini, bazı önlemlerle geçebileceğini söyleyin.
  • Çocuğunuzla kaliteli zaman geçirin. Aynı odada anne dizi izliyor, baba bilgisyardan maç izliyor, çocuk da akıllı telefon veya tabletle oynuyor. Bu birlikte zaman geçirmek değil aynı odada bulunmak. Çocuğunuzla oyun oynayın, birlikte birşeyler yapın.
  • Beslenmesine dikkat edin (Gazlı içecekler, fastfood, her türlü abur-cuburdan uzak durun)
  • Ağrısı olduğu günlerde 5-10 günlüğüne Probiyotikler kullanılabilir.
  • Çoğunlukla ilaç gerekmez. Ancak doktorunuz önerdiği ilaçlar olursa uygun şekilde kullanın.

SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.

UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/

Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN