ÇOCUKLARDA FARENJİT (BOĞAZ ENFEKSİYONU)

by uzdrdundaryaykiran

Üst solunum yolu enfeksiyonlarından biri olan farenjit, çocuklarda doktora başvuru nedenlerinin başında gelir. Hayatı tehdit etmeyen, genellikle 3-10 gün içinde düzelen, hafif seyirli bir boğaz enfeksiyonudur. Ancak çocuklarda okul devamsızlığına neden olması ve çoğunlukla gereksiz antibiyotik kullanımına neden olması bakımından önemlidir.

Farenjit İki Farklı Tipte Görülür.

1- Nazofarenjit:

  • Burun akıntısı,
  • Burun tıkanıklığı,
  • Hapşırma,
  • Öksürme,
  • Genellikle viral kaynaklı, nadiren bakteriyel kaynaklıdır.
  • Semptomlar genellikle 5-10 gün içinde geçer.

2-Tonsillofarenjit:

  • Burun şikayetleri görülmez,
  • Boğaz ağrısı,
  • Kulağa yansıyan ağrılar,
  • Yutkunma sorunları,
  • Bakteriyel ve viral kaynaklı olabilir.

Çocuklar bademcik (tonsillektomi) ameliyatı olsa da farenjit olabilir.

Çocuklarda farenjit en sık sonbahar ve kış aylarında görülür. Kreş ve okula giden çocuklarda özellikle kreş ve okulun ilk yılı daha sık görülür. Okul öncesi ve okul dönemi çocuklarında yılda 12 defa farenjit olması normaldir. Bu enfeksiyonun 6 aylık sonbahar ve kış aylarında sık görüldüğünü düşünürsek, 6 ayda 12 kez, ayda 2 kez farenjit enfeksiyonu geçirmesi olasıdır.

Farenjit Etkenleri

1- Virüsler:

  • Çocuklarda farenjitin en sık nedeni virüslerdir.
  • Çocukluk çağındaki tüm farenjitlerin %75-80’inin etkeni virüslerdir.
  • 3 yaşın altındaki çocuklarda görülen farenjitlerin %90-95’i virüs kaynaklıdır.

2- Bakteriler:

  • Çocukluk çağındaki tüm farenjitlerin %20-25’inin etkeni bakterilerdir.
  • En sık görülen bakteriyel etken ”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisidir.
  • Çocukluk çağındaki tüm farenjitlerin %15-20’sinin etkeni ”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisidir.
  • 3 yaşın altındaki çocuklarda görülen farenjitlerin sadece %5’i bakteriyel kaynaklıdır.

”A grubu beta hemolitik streptokok”

Çocukluk çağındaki bakteriyel farenjitlerin en sık etkenidir.

”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisi en sık 5-15 yaş arasında olur.

”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisi 3 yaşın altındaki çocuklarda enfeksiyon yapmaz.

”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisinin neden olduğu farenjit sonrası çocuklarda ”Akut Romatizmal Ateş” (ARA) hastalığı gelişebilir.

Kesin tanısı için boğaz kültürü gerekir.

”A grubu beta hemolitik streptokok” enfeksiyonu, yegane antibiyotik tedavisi gerektiren boğaz enfeksiyonudur ve antibiyotik tedavisi mutlaka 10 güne tamamlanmalıdır.

”A grubu beta hemolitik streptokok” bakterisi 3 yaş üstündeki çocukların ve erişkinlerin normal boğaz florasında enfeksiyon yapmadan bulunabilir, bu taşıyıcılık olarak adlandırılır.

Taşyıcılarda, yani enfeksiyon olmadan boğaz kültüründe bakteri üremesinde bazı özel durumlar haricinde tedaviye gerek yoktur.

Farenjit Enfeksiyonunda Çocuklarda Görülen Bulgular:

1- Viral Farenjit

  • Ses kısıklığı,
  • Burun akıntısı,
  • Burun tıkanıklığı,
  • Gözlerde kızarılık,
  • Hapşırık ve öksürük olması virüs kaynaklı olduğunu düşündürür.
  • Ateş, titreme ve kas ağrısı çok şiddetli değildir. Ateş 37.5-38.5 arasındadır.

2-Bakteriyel Farenjit

  • Ani başlangıçlı, çocuk normal oynarken birden 1-2 saat içinde kötüleşir.
  • Boğaz ağrısı,
  • Yutkunmakla ağrı,
  • Yüksek ateş 39.4° C veya daha üzerinde ateş vardır.
  • Baş ağrısı,
  • Üşüme titreme,
  • İştahsızlık,
  • Halsizlik ve hareketlilikte azalma dikkati çeker.
  • Karın ağrısı, bulantı ve kusma belirgindir.
  • Hapşırık ve öksürük olmaması farenjitin bakteriyel kaynaklı olduğunu destekler.

Çocuklarda Farenjit Tedavisi:

1- Semptomatik tedavi:

  • Yatak istirahati
  • Ilık içecekler; ballı ılık su hem öksürüğe hem de boğaz yanmasına iyi gelecektir.
  • Çocuğun yaşına ugun gargara veya ağız spreyi
  • Özellikle küçük bebeklerde burun temizliği
  • Ateş düşürücü ve ağrı kesiciler: ilk 3 gün boyunca ateş yükselip düşecektir, ateş olursa 6-8 saat arayla yaşına ve kilosuna uygun ateş düşürücüyü kullanın, ateş düşürücü olarak asla aspirin kullanmayın.
  • Ilık banyo

2- Antibiyotik Tedavisi

  • Farenjit tedavisinde verilmesi gereken en önemli karar antibiyotik gerekip gerekmediğidir.
  • Çocukluk çağındaki tüm farenjitlerin %75-80’inin etkeni virüslerdir, 3 yaşın altındaki çocuklarda görülen farenjitlerin %90-95’i virüs kaynaklıdır, tüm bu çocuklarda antibiyotik etkisiz ve gereksizdir.
  • Malesef farenjit tedavisinde gereksiz antibiyotik kullanımı yüksektir.
  • Doktorunuz önermediği sürece antibiyotik istemeyin.
  • Antibiyotiği 2-3 gün geç başlamak hastalık seyrini değiştirmez yani hastalık başlangıcından sonra 48-72 izleyip sonra antibiyotik vermekle çocuğun bir kaybıolmaz aksine gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçer.
  • Doktorunuz muayene ve gerekirse tetkikler (hızlı strep A testi, boğaz kültürü gibi) ile antibiyotik gerekip gerekmediğini, gerekli ise ne kadar süre kullanmanız gerektiğini söyleyecektir.

SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.

UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/

Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN

Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN