NEZLE (SOĞUK ALGINLIĞI-ÜŞÜTME)
Nezle;
- birden çok virüsün yol açtığı,
- kişiden kişiye bulaşan
- üst solunum yollarını tutan
- ‘hafif’ seyirli bir hastalıktır.
Soğuk algınlığı ve üşütme olarak da ifade edilmektedir.
Nezlede etken virüslerdir. Nezle yapan 200 kadar değişik virüs tanımlanmıştır.
En sık nezle etkeni olan virüsler;
- Parainfluenza virüs
- Respiratuar sinsial virüs
- Rninovirüsler
- Coronavirüsler
Çocuklarda en sık etken Parainfluenza ve Respiratuar sinsisyal virus, erişkinde ise Rhinovirüstür.
Nezle Niçin Tekrarlar?
Nezle yapan bir çok virüs olduğu için, vücut hiçbir zaman bu virüslerin tümüne direnç geliştiremez. Her sene tekrar tekrar soğuk algınlığı geçirilebilir.
Nezle Sıklığı:
Dünya Sağlık Örgütü’nün verdiği rakamlara göre,
- 0-1 yaş, bir yaşına kadar bebekler 8 kez,
- 1-5 yaş arası çocuklar 1 yılda 7 kez
- 5-18 yaş arası çocuklar 1 yılda 6 kez
- Erişkinler 1 yılda 5 kez soğuk algınlığına yakalanır.
Altı yaşından küçük çocuklar, yılda ortalama yedi kez soğuk algınlığı geçirirler. Bunların her biri iki hafta kadar sürebilir. Bu hastalıkların çoğunun soğuk mevsimlerde geçirildiğini göz önünde bulundurursak kış aylarında bir çocuğun her iki gününden biri “hasta” geçecektir ve bu gerçekten normaldir.
Nezle Soğukta mı Gelişir?
- Havanın soğukluğu soğuk algınlığı hastalığının başlaması ve seyretmesi ile doğrudan ilişkili değildir.
- Ancak soğukta üşütme genel vücut direncini düşürür.
- Soğuk burun mukozasındaki silia hücrelerinin (minik tüycüklerin) hareketliliğini yavaşlatarak, virüslerin solunum yollarından uzak tutulmalarını engeller.
- Sigara dumanına maruz kalmak da silia aktivitesini durdurur.
Nezle Nasıl Bulaşır?
- En sık ellerle bulaşır.
- Hasta kişiler elleriyle burunlarından mikrobu alıp dokundukları yerlere bulaştırırlar.
- Dokunma yoluyla hastalığın bulaşma riski yüzde 93,7 dır.
- İlk akla gelenler telefon ahizeleri kapı kolları ve paralardır.
Soğuk algınlığı virüsleri;
- mendiller üzerinde 1 saat,
- eller üzerinde 2 saat
- katı /sert yüzeyler üzerinde de 72 saate kadar canlı kalabilirler.
Nezlede Bulaş Nasıl Önlenebilir?
- Soğuk algınlığının bulaşmasını engellemenin en etkili yolu ellerin sık yıkanmasıdır.
- Eller gereksiz şekilde sık ağza ve burna götürülmemeli.
- Aksırıp, öksürürken mutlaka ağız bir mendille kapatılmalı.
- Mendiller tekrar tekrar kullanılmamalı. Mutlaka kapalı bir çöpe atılmalı.
- Kapalı mekanlardan uzak durulmalı.
- Bu aylarda bebekler özellikle hasta insanlardan uzak tutulmalı.
- Bulunduğumuz ortamı havalandırmak havadaki mikrop sayısını azaltır.
Nezle Belirtileri
- Burun akıntısı, burun tıkanıklığı
- Aksırık, hapşırık
- Öksürük
- Hafif ateş
- İştahsızlık
- Huysuzluk, halsizlik
Nezle Tedavisi
Tıbbi tedavi gerekmez. Antibiyotiklerin yararı yoktur.
Soğuk algınlığının düzelmesi zamana bağlıdır. Genellikle 7-14 günde iyileşir.
0-1 yaş arası bebeklerde destek tedavi;
- Özellikle hastalık mevsiminde bebeğinizi çok öpmeyin, çok öptürmeyin.
- Deniz suyu, okyanus suyu (izotonik tuzlu su) ile burun yıkaması yaparak burnu açık olmasını ve rahat nefes almasını sağlayın.
- Oda havası kuru ise, ortam havası nemlendirilebilir.
- Anne sütüne devam, daha sık emzirme yapılabilir.
- Ateş düşürücüler, tedavi edici değildir, yalnızca çocuğun rahatını temin etmek için, çok huysuz ve ateşli olduğunda kullanılabilir.
- Antibiyotikler soğuk algınlığında kesinlikle gereksiz ve etkisizdir.
1 yaş sonrası bebek ve çocuklarda destek tedavi;
- Çocuğa boğaz ağrısının azalması için ılık-sıcak içecekler içirilmesi özendirilebilir.
- 1 su bardağı ılık su içine 1 yemek kaşığı bal, hem boğaz ağrısı ve öksürüğe iyi gelir, hem de sıvı alınımını destekler.
- Dört yaşın üzerindeki çocuklar boğaz pastili emebilirler; boğaz ağrısı için yararlı olabilir.
- Evden çıkmamacasına değil, ancak yeterince istirahat ettirilmelidir.
- Burun tıkanıklığı için kısa süreliğine (3 gün) burun açıcı spreyler kullanılabilir.
- Çinko şurubu (10 gün boyunca 2×15 mg) nezle semptomlarının süresini kısaltabilir.
- Ateş düşürücüler, yalnızca çocuğun rahatını temin etmek için, çok halsiz ve ateşli olduğunda kullanılabilir.
- Antibiyotikler nezlede kesinlikle gereksiz ve etkisizdir.
- Ateş düşürücü olarak asla aspirin kullanılmamalıdır.
- Özellikle dört yaşın altındaki çocuklara psödoefedrin içeren nezle-grip ilacı verilmemelidir.
Komplikasyonlar
- Soğuk algınlığının komplikasyonu olarak; akut otitis media (kulak enfeksiyonu), akut bakteriyel rinosinüzit, astım alevlenmesi ve alt solunum yolu enfeksiyonu (bronşit, zatüre) gelişebilir.
- Bu komlikasyonlar gelişirse antibiyotik kullanmak gerekir.
- Bu komplikasyonları önlemek için önceden antibiyotik tedavisine başlamanın hiçbir faydası yoktur.
- Nezle sırasında antibiyotik başlansa da bu komplikasyonlar gelişebilir.
SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.
UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/
Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN
YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN
Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN